Czy zdarzyło Ci się kiedyś zacząć coś z wielkim entuzjazmem, a potem po cichu porzucić temat?
– Kurs online miał być gotowy trzy miesiące temu, ale wciąż nie zaczęłaś nagrywać materiałów
– Zdrowa dieta trwała tydzień, może dwa, a potem wróciły stare nawyki.
– Pomysł na ebooka? Zapisany w notesie, rozpisany na zadania, ale od miesięcy nic się nie dzieje.
Brzmi znajomo?
Jeśli tak, to mam dla Ciebie ważną wiadomość: to nie (tylko) brak silnej woli. To naturalny proces emocjonalny, przez który przechodzimy, gdy podejmujemy się większej zmiany. Kelley i Conner przedstawili go w formie modelu 5 etapów emocjonalnego cyklu zmiany.
Zrozumienie go może być dla Ciebie punktem zwrotnym. Pomoże Ci wytrwać, gdy zrobi się trudno. Bo trudno będzie na pewno. Ale to nie znaczy, że masz się poddać.
Na czym polega koncepcja 5 etapów emocjonalnego cyklu zmiany?
Model stworzony przez Kelley’a i Connera opisuje uniwersalną emocjonalną drogę, przez którą przechodzimy w trakcie wprowadzania zmian, zarówno tych zawodowych, jak i osobistych. Powołują się na niego Brian P. Moran i M. Lennington, czyli autorzy koncepcji 12-tygodniowego roku.
Oto 5 etapów emocjonalnego cyklu zmiany:
- Nieświadomy optymizm
- Świadomy pesymizm
- Dolina rozpaczy
- Świadomy optymizm
- Sukces i spełnienie
Każdy etap wiąże się z innym stanem emocjonalnym i poziomem zaangażowania. Na wykresie ma on postać sinusoidy, który odpowiada tym zmianom nastroju. Zaczynamy na górze, spadamy na dno, a dopiero potem zaczyna się prawdziwa droga do sukcesu.
Zobaczmy, jak to wygląda na konkretnych przykładach.
1. Nieświadomy optymizm – „Zrobię to i będzie super!”
To faza ekscytacji i nadziei. Masz zapał, widzisz same korzyści, nie dostrzegasz trudności lub wierzysz, że dasz radę je łatwo pokonać. Masz wizję sukcesu, znasz kroki, które do niego prowadzą. Wystarczy tylko działać, bo realizacja celu jest na wyciągnięcie ręki.
Kurs online? – „Ten temat to petarda! Nagram wszystko w 2 tygodnie i ruszam ze sprzedażą!”
Dieta? – „Od jutra zero cukru, codziennie gotuję! Czuję się zmotywowana jak nigdy!”
W tej fazie łatwo się rzucić na głęboką wodę, nie planując realnie swojego czasu, poziomu energii czy posiadanych zasobów. Ale właśnie ten moment daje Ci impuls do startu – więc go nie ignoruj, tylko mądrze wykorzystaj.
2. Świadomy pesymizm – „To jest trudniejsze, niż myślałam…”
Zaczynasz zauważać, że wyzwanie, którego się podjęłaś wymaga więcej, niż się wydawało. Pojawia się opór, zwątpienie, trudne emocje. Zaczyna się szukanie wymówek, aby odłożyć działania na później.
Kurs online? – „Nie mam kiedy nagrywać, brakuje mi energii po pracy… Nie wiem, czy to ogarnę.”
Dieta? – „Wszyscy w domu jedzą pizzę, a ja mam dość gotowania osobno. To męczące.”
W tej fazie spada motywacja i pierwotny entuzjazm. I dobrze, bo zamiast działać na hurra, uczysz się dostrzegać realne wyzwania. To etap, w którym warto szukać wsparcia, a także dopasować plan do rzeczywistości, a nie do wyobrażeń.
3. Dolina rozpaczy – „Chcę rzucić to wszystko…”
Ten etap to emocjonalne dno.
Kurs online? – „Po co ja w ogóle to zaczynałam, inni już dawno wypuścili swoje produkty. Jestem do niczego.”
Dieta? – „Zjadłam batonika, więc wszystko na marne. Bez sensu dalej się starać.”
To najtrudniejszy moment w procesie zmiany. Czujesz się wypalona, rozczarowana, przestajesz dostrzegać sens podejmowanych działań. Ale właśnie tu rozgrywa się kluczowy moment całego procesu. Dlaczego?
Bo wiele osób właśnie na tym etapie rezygnuje. Zamiast działać dalej, porzucają swój pierwotny cel, a następnie wymyślają kolejny, co oznacza powrót do etapu 1, czyli nieuświadomionego optymizmu. Wymyślają nowy pomysł. Nowy projekt. Nową dietę. I wraca ekscytacja: „To będzie to! Tym razem na pewno się uda!”
Brzmi znajomo?
I zaczynamy cały proces od nowa, przechodząc przez nieświadomy optymizm → świadomy pesymizm → dolinę rozpaczy, tylko z innym celem. Tylko, że tak nigdy nie dojdziemy do etapu 5, czyli sukcesu i spełnienia.
Wpadamy niejako w pułapkę pętli zmian. Jesteśmy wiecznie na początku lub w emocjonalnym dołku, ale nigdy nie przechodzimy całego procesu.
Dlatego tak ważne jest, by w dolinie rozpaczy się nie wycofać. Bo jeśli ją przejdziesz – wszystko się zmienia.
4. Świadomy optymizm – „Może nie będzie idealnie, ale dam radę.”
Zaczynasz łapać oddech. To już nie euforia, ale spokojna siła. Akceptujesz, że będzie trudno, ale już wiesz, że możesz sobie poradzić.
Kurs online? – „Nie muszę nagrać wszystkiego od razu. Zrobię to krok po kroku – w tym tygodniu tylko 2 lekcje.”
Dieta? – „Zdarzyło się potknięcie, ale wracam do dobrych nawyków. Nie musi być perfekcyjnie.”
To faza realnych działań. Widzisz efekty, potrafisz radzić sobie z przeszkodami, uczysz się.
5. Sukces i spełnienie – „Zrobiłam to!”
To moment, gdy dotarłaś na szczyt. Udało się, ale nie dlatego, że było łatwo. Udało się, bo nie zrezygnowałaś, gdy było trudno.
Kurs online? – „Produkt jest gotowy. Nie idealny, ale MÓJ. I właśnie go sprzedaję!”
Dieta? – „Czuję się lepiej, mam więcej energii. Zdrowe jedzenie to moja nowa normalność.”
Tu przychodzi satysfakcja, ale też zaufanie do siebie: „Skoro to przeszłam – mogę więcej.”
Każda zmiana to podróż
A podróż to nie tylko zdjęcia z wakacji. To też korki, spóźnienia, a czasem nawet zatrucie pokarmowe😊 Ale jeśli wiesz, że to część trasy – nie przerywasz, tylko jedziesz dalej.
Nie musisz być zawsze zmotywowana. Wystarczy, że będziesz wytrwała.
Trzymam za Ciebie kciuki.
